Nýr sáttmáli takmarkar umfang veiða, siglingaleiðir og námugröft á hafsbotni

„Auðlindir sjávar eru okkur Íslendingum ekki einungis efnahagslega mikilvægar, okkar ábyrgð er líka að skila komandi kynslóðum sjálfbærum og heilbrigðum hafsvæðum“. Þetta er haft eftir Svandísi Svavarsdóttur matvælaráðherra á vef Stjórnarráðsins. Tilefnið er undirritun úthafssáttamála Sameinuðu þjóðanna, sem samþykktur var í New York síðastliðin laugardag. Tíu ára samningaferli er að baki en sáttmálinn er um verndun og sjálfbæra nýtingu alþjóðlegra hafsvæða. Fram kemur að hann marki tímamót og samræmist þeim markmiðum sem íslensk stjórnvöld hafi sett sér ujm verndun viðkvæmra hafsvæða og botnvistkerfa í landhelgi Íslands.

„Hann setur takmörk á umfang veiða, siglingaleiðir og námugröft á hafsbotni. Verndun líffræðilegrar fjölbreytni er ein af megináherslum sáttmálans en um 10% allra tegunda sem búa í hafinu eru taldar í útrýmingarhættu,“ segir í fréttinni.

Í sáttmálanum séu sett fram markmið um verndun 30% alþjóðlegra hafsvæða. Til sama viðmiðs hafi verið horft við mótun framtíðarstefnu Íslands um verndun hafsins, þ.e. að sama hlutfall íslenskra hafsvæða verði innan verndarsvæða eða njóti annarrar svæðisbundinnar verndar og kveðið er á um í alþjóðlegum samningum sem Ísland er aðili að. Í þessu samhengi er vísað til nýlegrar reglugerðar ráðherra um verndun viðkvæmra hafsvæða. Ljóst sé að endurskoða þurfi verndun og nýtingu hafsins, ásamt staðbundnum skilvirkum verndaraðgerðum til að Ísland nái markmiðum um verndun hafsvæða.

Enn fremur segir að ákvæði sáttmálans muni aðeins gilda þar sem valdheimildum annarra alþjóðastofnana sleppir. Þau gildi til dæmis ekki um fiskveiðistjórnun á Norðaustur-Atlantshafi, þar sem svæðisbundin fiskveiðistjórnunarstofnun stýrir úthafsveiðum. „Meginmarkmið verndunar hafsvæða í íslenskri landhelgi er að tryggja líffræðilega fjölbreytni ásamt sjálfbærri nýtingu auðlinda og samþykkt Úthafssamningsins er mikilvægt skref í þeirri vegferð”, er haft eftir Svandísi.