Bretland brotlegt í lokun á sandsílaveiðum
Alþjóðlegur gerðardómur hefur úrskurðað að Bretland hafi brotið hluta af skuldbindingum sínum samkvæmt eftir-Brexit-samningi með því að loka enskum fiskimiðum fyrir sandsílaveiðum frá Evrópusambandinu (ESB). Þó var lokun á skoskum svæðum talin lögmæt.
Bannið, sem tók gildi í mars 2024, var sett til að vernda sandsíli, sem er mikilvæg fæða fyrir sjófugla eins og lunda og ritu. ESB mótmælti banninu og hélt því fram að það bryti gegn viðskiptasamningi ESB og Bretlands, þar sem ekki hafi verið nægjanlega tekið tillit til réttinda ESB-veiðiskipa á aðlögunartímabilinu.
Gerðardómurinn komst að þeirri niðurstöðu að Bretland hafi ekki sýnt nægjanlega tillitssemi við réttindi ESB-veiðiskipa þegar ákvörðun var tekin um að loka enskum fiskimiðum, en að lokun á skoskum svæðum hafi verið réttlætanleg. Þrátt fyrir þetta er Bretlandi ekki skylt að opna fiskimiðin á ný, en þarf að gera breytingar á ferlinu til að samræmast skuldbindingum sínum.
Bresk stjórnvöld hafa lýst því yfir að þau muni vinna í góðri trú að því að leiðrétta þau atriði sem gerðardómurinn benti á, en hafa ekki í hyggju að afturkalla bannið. Umhverfisverndarsamtök hafa fagnað úrskurðinum og telja hann mikilvægt skref í átt að verndun sjávarlífs og fuglastofna.
Þetta mál hefur vakið athygli í ljósi þess að danskir fiskimenn veiða um 99% af sandsílum í Norður-Atlantshafi, og því hefur bannið haft veruleg áhrif á danskan sjávarútveg. ESB hefur lýst yfir vilja til að halda áfram samstarfi við Bretland um sjálfbæra fiskveiðistjórnun.
Þessi úrskurður er talinn hafa áhrif á áframhaldandi viðræður milli Bretlands og ESB um framtíðarsamskipti, sérstaklega í ljósi væntanlegs leiðtogafundar 19. maí þar sem rætt verður um varnarmál og landbúnaðarviðskipti.
