Áform um nýsmíði skipa og nýtt botnfiskvinnsluhús Vinnslustöðvarinnar

Hafinn er undirbúningur að uppbyggingu nýs húss fyrir botnfiskvinnslu Vinnslustöðvarinnar. Innan fárra vikna liggja fyrir frumhugmyndir að hönnun, skipulagi og sjálfum framkvæmdunum. Gömul hús verða rifin og ný byggð í áföngum svo unnt verði að halda fiskvinnslu gangandi allan tímann.

Þetta kom fram í máli Guðmundar Arnar Gunnarssonar, stjórnarformanns Vinnslustöðvarinnar, á aðalfundi félagsins. Hann kynnti sömuleiðis áform um nýsmíði skipa sem leysa myndu af hólmi þrjú skip félagsins, Brynjólf, Drangavík og Kap II, til veiða við suðurströndina.

Vilji stjórnar og stjórnenda stendur til þess að nýju skipin verði hönnuð og smíðuð með mikinn orkusparnað í huga og markmið um orkuskipti í sjávarútvegi og græn viðhorf í loftslagsmálum að leiðarljósi. Miðað er við að skipin geti gengið fyrir „græna eldsneytinu“ metanóli. Hins vegar blasir við að breyta þurfi ákvæðum laga um fiskveiðar í landhelginni til að unnt sé að hrinda í framkvæmd þessum áformum um nýsmíðar skipa.

Orðrétt sagði stjórnarformaðurinn um málið á aðalfundinum:

„Mikilvægasti vegvísirinn okkar í stefnumótun vegna þessarar nýsmíði er eigin reynsla af útgerð Breka VE og sú staðreynd að hin hæggenga, stóra skrúfa togarans sparar eldsneytisnotkun á hvert kíló fiskjar í afla um 40-50%. Skrúfa Breka er 4,7 metrar í þvermál en venjuleg stærð skrúfu á togara svipaðrar stærðar er um 3 metrar.

Hvað er þá málið? Liggur ekki bara beint við að láta smíða skip með stórri skrúfu til að veiða við suðurströndina, spara orku í stórum stíl og allir glaðir?

Eðlilegt svar ætti að vera: já, að sjálfsögðu! Raunverulegt svar er hins vegar: NEI, því ákvæði í gildandi lögum um fiskveiðar í landhelgi Íslands koma í veg fyrir að við getum að þessu leyti tekið stjórnvöld landsins á orðinu um orkuskipti í sjávarútvegvegi og stuðlað að því að ná markmiðum um orkusparnað.

Lagaákvæði um svokallaðan aflvísi eru með öðrum hindrun í vegi orkuskipta í sjávarútvegi og grænnar þróunar, það er að segja lögfestar reikniformúlur um vélarafl og þvermál skrúfu fyrir togskip að hámarki 29 eða 42 metrar að lengd til veiða í landhelginni.

Vinnslustöðin minnkaði kolefnisspor í útgerð sinni myndarlega með Breka VE og hyggst halda áfram á sömu braut með endurnýjun skipa til veiða í landhelginni. Til þess að svo megi verða verður Alþingi að breyta tilheyrandi lögum og ég efast reyndar ekki um að löggjafarvaldið bregðist vel við kallinu.

Umhverfisvernd er vissulega mál málanna og ef breyta þarf lögum og regluverki, til að stuðla að umhverfisvænni starfsemi í sjávarútvegi, á ekki að standa á stjórnvöldum landsins og löggjafanum.“

Vinnslustöðin átti áður 48% hlut í útgerðarfélaginu Hugin hf. í Vestmannaeyjum en eignaðist allt félagið á árinu 2021. Þá keypti Vinnslustöðin 75% hlut í fiskvinnslufyrirtækinu Hólmaskeri í Hafnarfirði seint á árinu 2021 og í febrúar í ár keypti dótturfélag Vinnslustöðvarinnar í Þýskalandi lítið fiskvinnslu- og sölufyrirtæki þar, Rheinland. Þannig styrkist markaðsstarfsemin á þessu markaðssvæði, einkum hvað varðar sölu karfa.

• Rekstur Vinnslustöðvarinnar hf. skilaði hagnaði upp á liðlega 15,1 milljónir evra sem jafngildir liðlega 2,1 milljarði króna. Afkoman árið 2021 er sú besta í sögu félagsins.
• Rekstrartekjur voru tæplega 137 milljónir evra og jukust um 60 milljónir evra frá fyrra ári eða um 75%. Loðnuveiðar, útgerð Hugins og dótturfélagið Marhólmar skiluðu stærstum hluta aukningarinnar.
• Aðalfundurinn samþykkti að greiða hluthöfum Vinnslustöðvarinnar 6 milljón evrur í arð, jafnvirði um 850 milljóna króna.

Stjórn Vinnslustöðvarinnar var endurkjörin og varastjórn sömuleiðis. Í stjórn eru Einar Þór Sverrisson, Guðmunda Áslaug Bjarnadóttir, Guðmundur Örn Gunnarsson, Rut Haraldsdóttir og Sigurjón Rúnar Rafnsson.

Í varastjórn eru Eyjólfur Guðjónsson, Herdís Ásu Sæmundardóttir og Sigurhanna Friðþórsdóttir.