Tilboð um sátt í makrílmálinu ítrekað

Guðmundur Örn Gunnarsson stjórnbarformaður Vinnslustöðvarinnar  varði hluta ræðu sinnar á aðalfundi félagsins til að fjalla um makrílmálið svokallaða og sagði þá eftirfarandi:

„Kastljósum var í vetur beint að Vinnslustöðinni og öðrum uppsjávarfyrirtækjum í tilefni áforma um málarekstur þeirra gegn ríkinu og kröfur um skaðabætur vegna úthlutunar aflaheimilda í makríl á árunum 2011 til 2014.

Forsætisráðherra hvatti fyrirtækin til að falla frá málsókn og fjármálaráðherra hótaði því að skattleggja fyrirtækin sérstaklega ef þau fengju dæmdar skaðabætur sér til handa úr ríkissjóði. Fimm fyrirtæki af sjö féllu þá frá málarekstri, það er að segja öll nema Huginn og Vinnslustöðin.

Um það mál er það annars að segja að Umboðsmaður Alþingis komst að þeirri niðurstöðu árið 2014 að ríkið hefði brotið lög með makrílúthlutuninni og Hæstiréttur komst að sömu niðurstöðu í dómi á árinu 2018.

Stjórn Vinnslustöðvarinnar leitaði ítrekað eftir sáttum en því var hafnað. Á dögunum var farið fram á fund með forystumönnum ríkisstjórnarflokkanna um málið við hentugt tækifæri en því erindi hefur ekki verið svarað. Ráðamenn hafa mörgum hnöppum að hneppa nú um stundir en gefa sér vonandi tíma síðar á árinu. Okkur liggur ekkert á. Málareksturinn tekur langan tíma, ef til hans kemur á annað borð.

Minnumst þess að sjálfsagðar og eðlilegar leikreglur réttarríkisins eru að útkljá deilur í dómsölum ef aðrar leiðir reynast ófærar af einhverjum ástæðum. Ríkisvaldið telur ekki eftir sér að sækja þannig rétt sinn og spyr þá hvorki um aðstæður þeirra sem sótt er að né um ástandið í samfélaginu á sama tíma. Nú sáu ráðherrar sér hins vegar leik á borði að spila á almenningsálitið og fjölmiðlana í andrúmslofti kórónuveirunnar á kostnað þeirra sem höfðu sigur gegn ríkinu í Hæstarétti.

Makrílmálið á sér ýmsar hliðar og ein sú áhugaverðasta er sú staðreynd að útgerðir í Vestmannaeyjum voru í frumkvöðlahópi sem gerði makrílinn að því sem hann varð um leið og réttur Íslands sem strandríkis var tryggður gagnvart makrílveiðum.

Makrílveiðar og makrílvinnsla er reyndar ein stærsta nýsköpun í íslenskum sjávarútvegi í seinni tíð. Ætla má að þessi þáttur í starfsemi atvinnugreinarinnar hafi skilað íslenskri þjóð um 200 milljarða króna gjaldeyristekjum á árunum 2006-2018. Þessi verðmæti urðu til að frumkvæði og með þrautseigju fólks og fyrirtækja í sjávarútveginum sjálfum. Þau urðu ekki til á kontórum Stjórnarráðs Íslands, svo því sé haldið til haga!

Af heildaraflaverðmætinu, hafa sennilega um 13% orðið eftir hjá útgerðinni sem hún hefur nýtt til uppbyggingar til sjós og lands.“