Vilja draga úr plastmengun frá veiðarfærum

Norræna ráðherranefndin gaf nýlega út skýrslu um hringrásarhagkerfi veiðarfæra í norrænum fiskveiðum. Skýrslan var unnin af samnorrænum verkefnahópi undir forystu Hafrannsóknastofnunar. Verkefnisstjóri og fyrsti höfundur skýrslunnar er Haraldur Arnar Einarsson, fiskifræðingur, en aðrir höfundar eru Augusta Jeremiassen, Meinhard Gaardlykke, Georg Haney og Gjermund Langedal.

Í verkefninu var fjallað um hvernig staðið er að förgun veiðarfæra á Íslandi, Grænlandi, í Færeyjum og Noregi. Sérstök áhersla var lögð á að draga úr plastúrgangi í hafi og draga úr draugaveiðum með því að innleiða meginreglur hringrásarhagkerfisins.

Fram kemur að öll löndin hafi náð miklum framförum í söfnun ónýtra veiðarfæra. Hvert land hafi þó sínar leiðir: Grænlendingar nýta tóma gáma til flutnings á gömlum veiðarfærum, Ísland nýtir endurvinnslusjóð sinn og veiðafæragerðir við flokkun, Færeyingar setja upp staðbundnar netageymslur, og Norðmenn eru framarlega í að endurheimta týnd veiðarfæri á veiðislóðum.

Engu að síður hefur ekkert land komið á heildstæðu kerfi sem rekur feril veiðarfæra frá kaupum til förgunar eða endurvinnslu.

Helstu áskoranir eru sundrun veiðarfæra sem veldur plastmengun í hafi, blönduð efni sem flækja endurvinnslu og skortur á samræmdri merkingu og rekjanleika.

Í skýrslunni eru lagðar fram tólf tillögur til úrbóta, m.a.:

• Skyldumerking veiðarfæra með eigendaauðkennum.

• Miðlæg stafræn skrá yfir veiðarfæri frá kaupum til förgunar.

• Árlegir leiðangrar til að endurheimta töpuð veiðarfæri.

• Fjárfestingar í staðbundnum endurvinnsluinnviðum.

• Fjárhagslegir hvatar fyrir sjómenn til að skila inn plastefnum úr veiðarfærum.

• Þróun á veiðarfærum sem auðveldara er að endurvinna.

Skýrsluhöfundar kalla einnig eftir auknum rannsóknum á vistvænni efnum og hreinni veiðiaðferðum til að minnka skaðleg áhrif plastmengunar í sjávarumhverfinu.