Breytt frumvarp um veiðigjöld lagt fram

​Atvinnuvegaráðherra, Hanna Katrín Friðriksson, hefur lagt fram frumvarp á Alþingi sem felur í sér leiðréttingu á veiðigjöldum. Markmið frumvarpsins er að tryggja að veiðigjöld endurspegli betur raunverulegt aflaverðmæti og stuðli að réttlátari auðlindagjöldum fyrir aðgang að sjávarauðlindum.

Helstu breytingar samkvæmt frumvarpinu:

• Endurskoðun á reiknistofni veiðigjalda: Fyrir uppsjávartegundir eins og síld, kolmunna og makríl verður miðað við markaðsverð í Noregi yfir íslensk veiðitímabil. Fyrir þorsk og ýsu verður miðað við meðalverð á fiskmörkuðum innanlands.

• Hækkun á frítekjumarki: Til að milda áhrif hækkunar veiðigjalda á litlar og meðalstórar útgerðir er lagt til að frítekjumark hækki verulega. Til dæmis skal frítekjumark í þorski og ýsu nema 40% af fyrstu 50 millj. kr. álagningar veiðigjalds hvers árs hjá hverjum gjaldskyldum aðila.​

• Áætluð áhrif á ríkissjóð: Gert er ráð fyrir að tekjur af veiðigjaldi uppsjávartegunda hækki um 3–4 milljarða kr. árlega og veiðigjald fyrir þorsk og ýsu hækki um 5–6 milljarða kr. árlega miðað við óbreytt aflamagn. Með þessum breytingum má áætla að álagt veiðigjald verði um 19,5 milljarðar árið 2026, en að teknu tilliti til frítekjumarks má áætla að innheimt veiðigjöld verði 17,3 milljarðar árið 2026.​

• Viðbrögð við athugasemdum: Frumvarpið var birt í samráðsgátt frá 25. mars til 3. apríl 2025, og bárust 112 umsagnir. Meirihluti umsagna var jákvæður, en sveitarfélög lýstu áhyggjum af áhrifum á litlar og meðalstórar útgerðir. Brugðist var við þessum ábendingum með hækkun frítekjumarks og ítarlegri greiningu á áhrifum frumvarpsins.​

Frumvarpið er hluti af stefnu ríkisstjórnarinnar um að tryggja þjóðinni beina og sýnilega hlutdeild í afkomu við veiðar á nytjastofnum sjávar og að veiðigjöld standi undir kostnaði ríkisins við rannsóknir, stjórn, eftirlit og umsjón með fiskveiðum og fiskvinnslu.

Nánari upplýsingar má finna í frétt á vef Stjórnarráðsins.