Beina sjónum að gulldeplu og laxsíld

Laxeldið leitar nú nýrra próteingjafa. Þetta segir Einar Skaftason, veiðarfærahönnuður hjá Hampiðjunni, en dagana 6. til 8. mars sl. sat hann ráðstefnu sem þróunarsjóðurinn Innovasjon Norge gekkst fyrir í Björgvin í Noregi. Á ráðstefnunni hélt Einar erindi um tilraunaveiðar Íslendinga á gulldeplu og laxsíld en Hampiðjan tók þátt í þróun veiðarfæra fyrir þessar veiðar í byrjun.

„Af samtölum mínum við menn á ráðstefnunni er ljóst að hagsmunaaðilar  leita nú logandi ljósi að nýjum möguleikum til að koma til móts við kröfur um aukið laxeldi á heimsvísu. Menn átta sig mæta vel á því að helstu uppsjávarstofnar, sem nú eru undirstaða fiskmjölsframleiðslu, duga ekki til að laxeldið geti vaxið. Fiskimjöl nýtist afar vel í fiskeldi, því fyrir hvert 1,6 kg af fóðri í laxeldi fæst 1 kg af laxaflökum en t.d. í svínarækt þá þarf 5,9 kg af fóðri til að fá 1 kg af kjöti.
Menn eru tilbúnir til að verja miklum fjármunum til að þróa leiðir til að veiðar á s.s. laxsíld og gulldeplu standi undir sér. Sjónir manna beinast nú  að tegundum eins og gulldeplu og laxsíld en þessir stofnar halda sig á 200 til 1.000 metra dýpi í mjög dreifðu og ógreinilegu magni í hafinu.“

Greint frá reynslu Íslendinga

Að sögn Einars gerði hann á ráðstefnunni grein fyrir veiðitilraunum Íslendinga og aðkomu Hampiðjunnar að þeim.
„Það hafa verið gerðar nokkrar tilraunir til að veiða laxsíld í áranna rás með mjög takmörkuðum árangri. Við tókum þátt í leiðangri sem farinn var á Ásgrími Halldórssyni SF, árið 2002 og þar voru svæði beggja vegna Reykjanesshryggsins könnuð.

Einar Skaftason

Við fengum þá eitt kolmunnahal og annað gulldepluhal í takmörkuðu magni þó. Þetta var á vegum LÍÚ, SR-Mjöls, Hampiðjunnar og Hafrannsóknarstofnunar. Síðar sama ár var farinn einn leiðangur á Huginn VE með svipuðum árangri,“ segir Einar. „Það gerðist lítið á þessu sviði fyrr en fór að draga umtalsvert úr loðnuveiðinni á fyrsta áratugnum. Skömmu fyrir áramót 2008 kastaði  Guðmundur Huginn skipstjóri á Huginn VE, trolli á torfu undan Eyjum, upp á von og óvon, og aflinn reyndist þá vera gulldepla. Í ársbyrjun 2009 hófust síðan veiðar á gulldeplu og stóðu þær þar til loðnan varð veiðanleg  að nýju.“

16 mm möskvi virtist virka vel

Að sögn Einars fékk Hampiðjan mjög skamman tíma vegna upphafs gulldepluveiðanna á sínum tíma.
,,Þetta gerðist mjög hratt og við fengum lítinn tíma til þess að þróa ný veiðarfæri. Það, sem gafst best á þessum tíma, var að nota hefðbundin loðnutroll og gera breytingar á afturbelgnum og pokanum á þeim. Það þurfti að smækka möskvana til að forðast möskvasmug og 16 mm möskvi virtist reynast vel. Við fórum alveg niður í 9 mm en sú möskvastærð virkaði engan veginn,“ segir Einar Skaftason.