SFS: Kaldar kveðjur til 150 starfsmanna

„Meðalhófs þarf að gæta svo fótunum sé ekki kippt undan fólki og velsæld þjóðar í skiptum fyrir pólitíska skammtímahagsmuni.” Þetta er á meðal þess sem fram kemur í frétt á vef Samtaka fyrirtækja í sjávarútvegi vegna þeirrar ákvörðunar Svandísar Svavarsdóttur matvælaráðherra um að stöðva hvalveiðar.

„Ekki verður heldur framhjá því litið að með ákvörðun sinni skeytir ráðherra engu um lífsviðurværi þeirra ríflega 150 starfsmanna sem hafa atvinnu af umræddum veiðum, auk allra þeirra sem þjónusta starfsemina, beint og óbeint. Hinar samfélagslegu kveðjur eru því kaldar,” segir í fréttinni.

Fréttin er í heild sinni hér að neðan.

Svandís Svavarsdóttir, matvælaráðherra, hefur í dag tekið fyrirvara- og fordæmalausa ákvörðun um stöðvun á veiðum á langreyðum, en vertíð átti að hefjast á morgun. SFS gera alvarlegar athugasemdir við þessa stjórnsýslu.

Rök ráðherrans lúta að þessu sinni að dýravelferð. Þær aðferðir sem beitt sé við veiðarnar standist ekki óskilgreindar kröfur um velferð dýra, óásættanlega margir hvalir þjáist of lengi. Hvergi kemur fram í lögum hver séu ásættanleg viðmið í þessum efnum þegar kemur að hvalveiðum og álitamál er hvort hvalveiðar falli undir lög um velferð dýra því um þær gilda sérlög. Matvælaráðherra sagði sjálfur fyrir um mánuði síðan að ekki væri lagalegur grundvöllur til að stöðva veiðar á langreyðum og til þyrfti lagabreytingar með aðkomu Alþingis. Nú hefur ráðherranum snúist hugur á grundvelli tveggja blaðsíðna álits fagráðs, sem breytir í engu fyrrgreindum rökum.

Veiðar á langreyðum eru eins og aðrar veiðar á villtum dýrum, þær fela í sér áhættu og dauðastríð. Markmið veiða er alltaf að fella dýrið, ef frá eru taldar veiðar til skemmtunar á villtum laxi. Það að fella dýr er ekki alltaf auðvelt – og allra síst á sjó. Leyfishafar hvalveiða hafa hins vegar sýnt vilja í verki til þess að leita leiða til að bæta aðferðir við veiðarnar með athugun á nýrri tækni svo draga megi frekar úr þjáningu dýrsins. Það er vel.

Ekki verður heldur framhjá því litið að með ákvörðun sinni skeytir ráðherra engu um lífsviðurværi þeirra ríflega 150 starfsmanna sem hafa atvinnu af umræddum veiðum, auk allra þeirra sem þjónusta starfsemina, beint og óbeint. Hinar samfélagslegu kveðjur eru því kaldar.

Það hefur verið stefna íslenskra stjórnvalda um langa hríð að nýta beri sjávarauðlindir við Ísland – sett hefur verið skýr löggjöf sem tryggir að veiðarnar séu sjálfbærar, byggðar á vísindalegum grunni, lúti eftirliti og séu í samræmi við alþjóðalög. Íslendingar hafa lengi dregið fram lífið með því að nýta þessar auðlindir. Atvinnuréttindi við veiðar eru aukinheldur tryggð í stjórnarskrá. Þegar stjórnvöld hrófla við þessum stjórnarskrárvörðu réttindum þarf mikið að koma til. Meðalhófs þarf að gæta svo fótunum sé ekki kippt undan fólki og velsæld þjóðar í skiptum fyrir pólitíska skammtímahagsmuni.

Það er ljóst að deilan um veiðar á langreyðum snýst ekki lengur um hvað sé forsvaranlegt út frá sjálfbærri nýtingu, heldur hvað fólki finnst. Það getur verið erfitt að takast á um tilfinningar, enda sýnist sitt hverjum, eins og vonlegt er. Stjórnvöld verða hins vegar, nú sem fyrr, að horfa til vísindalegra og lagalegra forsendna þegar kemur að veigamiklum ákvörðunum um nýtingu auðlinda, veiða við Ísland, og láta um leið af sínum eigin tilfinningum og pólitísku skammtímahagsmunum.